سرطان رحم

رحم يک عضو توخالي و گلابي شکل است که در قسمت پايين شکم بين مثانه و راست روده قرار دارد. ديواره هاي رحم از دو لايه ي بافت تشکيل شده است: لايه ي داخلي و لايه ي خارجي.
از دو گوشه ي بالايي رحم دو لوله ي ظريف، قابل انعطاف و نرم به نام لوله هاي رحمي به طرف ديواره ي جانبي لگن کشيده مي شود که انتهاي آن بصورت شيپور در محوطه ي شکم آزاد است، عمل لوله ها هدايت تخمک آزاد شده از تخمدان و همچنين تخم بارور شده به طرف رحم است.
در زناني که در سنين باروري هستند لايه ي داخلي رحم هر ماه رشد مي کند و جدارش ضخيم مي شود تا براي بارداري آماده شود. اگر زن باردار نشود بافت ضخيم شده همراه با خون از راه مهبل به بيرون مي ريزد که اين حالت را قاعدگي گويند.

تومورهاي رحم يا خوش خيم هستند يا بدخيم.
 

* تومورهاي بدخيم: اين تومورها بافتها و اعضاي مجاور را مورد حمله قرار مي دهند. اين تومورها همچنين از راه جريان خون و لنف به تمام نقاط بدن منتشر مي شوند. سرطان رحم به استخوانها، ريه ها و کبد انتشار مي يابد.
* علائم: خونريزي غير عادي بخصوص بعد از يائسگي شايعترين علامت سرطان رحم است. خونريزي ممکن است کم يا زياد باشد. سرطان رحم معمولاً بعد از يائسگي ايجاد مي شود و به همين سبب خونريزي هاي دوران يائسگي نبايد ساده تلقي شود. علائم زير ممکن است با شروع سرطان رحم همراه باشد.
* خونريزي و ترشح غيرعادي بخصوص بعد از يائسگي و يا خونريزي زياد هنگام عادت ماهانه
* اشکال و يا درد در هنگام ادرار کردن
* مقاربت دردناک
* درد در ناحيه ي لگن
علائم ياد شده در بالا ممکن است مربوط به سرطان رحم و يا سايرشرايط غير عادي باشد، ولي اغلب اوقات ارتباطي با سرطان ندارد.
* تشخيص: اگر زن دچار يکي از علائم فوق شد بايد به پزشک مراجعه کند و پزشک با انجام معاينات و آزمايشات زير متوجه بيماري خواهد شد.
* معاينات باليني و آزمايشگاهي دستگاه هاي ادراري، تناسلي وگوارشي. در معاينه ي داخلي وجود تومور يا تعييرات ايجاد شده را مشخص مي کند.
* نمونه برداري از لايه ي داخلي بافت رحم و بررسي آن زير ميکروسکوپ
* انجام آزمايش پاپ اسمير.

عوامل خطرساز:
 

* سن: سرطان رحم بيشتر در زنان 50 سال به بالا شايع است خطر ابتلا با افزايش سن زياد مي شود.
* درمان با استروژن: در زناني که در دوران يائسگي براي برطرف کردن علائم اين دوران و يا جلوگيري از پوکي استخوان و کم کردن خطرات بيماري هاي قلبي و سکته ي استروژن مصرف مي کنند، شانس ابتلا به سرطان بيشتر است. استفاده ي طولاني و به مقدار زياد، اين خطر را افزايش مي دهد.
* چاقي: خطر ابتلا به سرطان رحم در زنان چاق دو برابر زنان با وزن معمولي است.
* ديابت و فشارخون بالا: بعضي از دانشمندان اعتقاد دارند که ديابت و فشارخون بالا خطر ابتلا به سرطان رحم را بيشتر مي کند.
* ساير سرطان ها: خطر بروز سرطان رحم در مبتلايان به سرطان روده ي بزرگ و پستان بيشتر است.
* نژاد: خطر ابتلا در نژاد سفيد بيشتر از نژاد سياه است.
* ساير موارد: نازايي، نامنظم بودن عادت ماهانه، يائسگي ديررس هم از عوامل خطرساز هستند.

روش هاي درماني:
 

* جراحي: معمولاً رحم، لوله هاي رحم و تخمدان ها بيرون آورده مي شوند.
* اشعه درماني: اشعه درماني مانند جراحي در واقع درمان محل ضايعه است و فقط سلولهاي سرطاني را در محل ضايعه از بين مي برد. اين روش ممکن است همراه با جراحي باشد و يا قبل و بعد از جراحي مورد استفاده قرار گيرد.
* هورمون درماني: درمان با هورمون پروژسترون صورت مي گيرد و در واقع يک درمان عمومي است که به صورت خوراکي يا تزريقي مورد استفاده است.
* شيمي درماني: با استفاده از داروها انجام مي گيرد. اين داروها خوراکي و يا تزريقي هستند. مانند هورمون درماني، شيمي درماني هم يک درمان عمومي است و در زماني که سرطان منتشر شده است به کار مي رود.
انتخاب روش درماني به اندازه تومور، شرايط هورموني بيمار، سن، وضعيت عمومي بيمار و به ويژه درجه بندي سرطان رحم بستگي دارد. منظور از درجه بندي اين است که آيا سرطان در مراحل اوليه است و فقط بافت رحم را مبتلا کرده است و يا به اعضاي مجاور حمله کرده و انتشار يافته است.
درمان اغلب به روش جراحي صورت مي گيرد و در مواردي هم از اشعه درماني استفاده مي شود. تعداد کمي از بيماران با شيمي درماني و هورمون درماني معالجه مي شوند.

تومورهاي خوش خيم
 

فيبروم ها مهمترين و شايع ترين تومور خوش خيم رحم هستند. اين تومورها بيشتر در حدود 40 سالگي پيدا مي شوند. يک زن ممکن است در يک زمان چند فيبروم داشته باشد. در بيشتر موارد فيبروم ها علائمي ندارند و احتياج به درمان هم ندارند ولي بايد توسط پزشک کنترل شوند.
منبع:
مجموعه آموزش عمومي بهداشت باروري (سرطان ها).
منبع: نشريه پيام پزشک، شماره 57